W odpowiedzi na pismo sygnatariuszy Forum Transportu Drogowego (FTD), Straż Graniczna przedstawiła stanowisko dotyczące propozycji usprawnienia kontroli granicznej w ruchu towarowym na przejściach granicznych. 

Forum Transportu Drogowego
Al. Jana Pawła 11 78 
00-175 Warszawa


Szanowni Państwo,
 
w związku z dynamicznym rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS — CoV-2, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w dniu Il marca 2020 r. ogłosiła pandemię COVID-19. Należy wskazać, że globalizacja i międzynarodowy przepływ osób stwarza warunki sprzyjające rozprzestrzenianiu się wskazanego zagrożenia między państwami.

Za sprawą przemieszczania się podróżnych, powstało szereg nowych ognisk epidemicznych, w tym również na obszarze Unii Europejskiej/Schengen. Obecnie uznaje się, że Unia Europejska znajduje się w epicentrum pandemii COVID-19. W ciągu ostatnich kilku tygodni państwa członkowskie wprowadziły szereg drastycznych środków, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa. Szybkie rozprzestrzenianie się COVID-19 sprawia, że Unia Europejska i państwa członkowskie podejmują pilne, natychmiastowe i skoordynowane działania, nie tylko w celu ochrony zdrowia publicznego, ale również w celu zapobieżenia dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa z Unii Europejskiej do innych państw.

W Polsce, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego od dnia 14 marca 2020 r. ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Następnie od dnia 20 marca br. do odwołania rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii ogłoszono stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARSC0V-2.

W odpowiedzi na pismo sygnatariuszy Forum Transportu Drogowego, przedstawiam stanowisko Straży Granicznej, dotyczące propozycji usprawnienia kontroli granicznej w ruchu towarowym na przejściach granicznych.

Ad.1 Wydzielenie specjalnego pasa drogowego przeznaczonego wyłącznie dla międzynarodowego transportu drogowego lub skierowania samochodów osobowych na inne, przeznaczone dla tych pojazdów przejścia graniczne.

Ad.5 Umożliwienie szybkiego przekraczania granicy kierowcom przewożącym towary, których odprawa graniczna powinna się odbywać poza kolejnością (np. towary niebezpieczne, szybko psujące się itp.).

Ad.6 Udrożnienie dla transportu ciężarowego wszystkich możliwych przejść granicznych.  
Wobec poważnego zagrożenia dla zdrowia publicznego wywołanego koronawirusem i związaną z tym faktem koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego i porządku publicznego, zgodnie z art. 28 ust. I rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granicę - kodeks graniczny Schengen (Dz. Urz. UE 1,77 z 23.3.2016, str. I z późn. zm.), Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w dniu 13 marca 2020 r. podpisał rozporządzenie w sprawie przywrócenia tymczasowo kontroli granicznej osób przekraczających granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną wprowadzając w terminie w nim wskazanym tymczasowe przywrócenie kontroli granicznej na granicach z:

1. Republiką Czeską;
2. Republiką Federalną Niemiec;
3. Republiką Litewską;
4. Republiką Słowacką;
5. w portach morskich stanowiących granicę wewnętrzną w rozumieniu kodeksu granicznego Schengen;
6. w portach lotniczych stanowiących granicę wewnętrzną w rozumieniu kodeksu granicznego Schengen.

Ponadto, zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych, czasowo zawieszono i ograniczono ruch graniczny od 15 marca 2020 r. w przejściach granicznych z Federacją Rosyjską, Republiką Białorusi i Ukrainą. Dodatkowo od dnia 15 marca br. ograniczono ruch graniczny na przejściach z Republiką Federalną Niemiec, Republiką Czeską, Republiką Słowacką, Republiką Litewską oraz w lotniczych i morskich przejściach granicznych.

Od dnia przywrócenia tymczasowo kontroli granicznej osób przekraczających granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 marca 2020 r., do Straży Granicznej napłynęło szereg informacji w zakresie potrzeb podróżnych dotyczących otwarcia nowych przejść granicznych, czy też rozszerzenia zakresu ruchu w funkcjonujących już przejściach granicznych.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom w zakresie zapewnienia sprawnego przekraczania granicy państwowej, dokonano zmian załącznika do ww. rozporządzenia poprzez dodanie nowych przejść granicznych na odcinku z Republiką Czeską (Gołkowice, Lubawka, Głuchołazy), Republiką Litewską (Ogrodniki), Republiką Federalną Niemiec (Zgorzelec) oraz rozszerzenie zakresu ruchu w przejściach granicznych na odcinku granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec (Gubin, Słubice, Kostrzyn nad Odrą i Zgorzelec).

Po konsultacji z Głównym Inspektorem Sanitarnym, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji polecił w dniu 19 marca br. odstąpić od czynności kontrolnych na granicach wewnętrznych wobec pojazdów samochodowych realizujących międzynarodowy transport drogowy towarów. Obecnie ruch graniczny na granicach wewnętrznych odbywa się na biežąco.

Biorąc pod uwagę powyższe nie ma obecnie potrzeby wydzielania dedykowanych pasów drogowych,

Ad.2 Zwiększenie liczby funkcjonariuszy Straży Granicznej oraz służb sanitarnych w celu skrócenia czasu przekraczania granicy.

Straż Graniczna podejmuje wszelkie działania ukierunkowane na zapewnienie płynności odpraw granicznych W ramach zapewnienia płynnej kontroli na granicach wewnętrznych terenowe jednostki organizacyjne realizujące te zadania zostały wzmocnione dodatkowo delegowanymi funkcjonariuszami SG.

Dodatkowo, na podstawie wniosku Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na podstawie art. 1 lb ust. I i 3 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej pomocy Straży Granicznej w realizacji zadań związanych z ochroną granicy państwowej udzielają oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Na bieżąco podejmowania jest współpraca i koordynacja działań z Policją, Państwową Strażą Pożarną, Inspekcją Transportu Drogowego, Państwową Inspekcją Sanitarną oraz Krajową Administracją Skarbową.

Biorąc pod uwagę brak jakichkolwiek utrudnień w przekraczaniu granicy państwowej w przejściach granicznych funkcjonujących w ramach tymczasowo przywróconej kontroli granicznej brak jest uzasadnienia zwiększania ilości funkcjonariuszy SG.

Ad.3 Jednolite zawieszenie stosowania przepisów o czasie pracy kierowcy we wszystkich krajach UE.

Organem właściwym do podejmowania ewentualnych inicjatyw legislacyjnych w tym zakresie jest Ministerstwo Infrastruktury. Jednakże w ocenie SG zawieszenie ograniczeń w czasie pracy kierowców w transporcie drogowym negatywnie wpłynęłoby na stan bezpieczeństwa w ruchu drogowym w UE.

Ad.4 Przygotowanie odpowiednich warunków sanitarnych na przejściach granicznych, a także na MOP i stacjach benzynowych.

Straż Graniczna popiera wszelkie inicjatywy mające na celu poprawę warunków sanitarnych w miejscach dokonywania kontroli granicznej w ramach jej tymczasowego przywrócenia na granicy wewnętrznej, oraz rozwijania przyległej infrastruktury w celu zwiększenia komfortu podróżnych jak również osób wykonujących czynności zawodowe w międzynarodowym transporcie drogowym. Niemniej należy wspomnieć, iż organem ustawowo odpowiedzialnym za infrastrukturę przejść granicznych jest zarządca dróg (art. 17ab ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej) oraz w zakresie swoich kompetencji właściwy wojewoda.

Ad.7 Umożliwienie przedłużania wiz kierowcom spoza UE z terytorium państwa zatrudnienia na podstawie ważnych zezwoleń na pracę.

Organem właściwym w tym zakresie jest właściwy wojewoda. Z informacji posiadanych przez KGSG wynika, iż Urząd do Spraw Cudzoziemców, w związku z aktualną sytuacją, opracował propozycje inicjatyw legislacyjnych przewidujących ułatwienia w przedłużaniu wiz dla cudzoziemców na podstawie ważnych zezwoleń na pracę. Przedmiotowe propozycje mają na celu zapewnienie możliwości ciągłości realizacji celu pobytu przez cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach pobytów krótkoterminowych, opartych o przepisy prawa Unii Europejskiej, w tym w szczególności dorobku Schengen, lub przepisy prawa międzynarodowego (umowy o zniesieniu obowiązku wizowego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska) lub możliwości opuszczenia tego terytorium przez cudzoziemców, którzy w związku z wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego oraz ograniczeniem możliwości przemieszczania się przez granice i terytoria innych państw, sąsiadujących z Rzecząpospolitą Polską, w chwili obecnej nie mogą tego terytorium opuścić. Projektodawca proponuje zatem, aby z mocy prawa pobyt takich cudzoziemców, którzy w dniu ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego przebywali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, był uznawany za legalny.

Jednocześnie w odniesieniu do występujących okresowo utrudnień na granicy zewnętrznej informuję, że Straż Graniczna na bieżąco podejmuje stosowne działania usprawniające, ukierunkowane na zminimalizowanie czasu oczekiwania i związanych z tym utrudnień samodzielnie, jak również we współdziałaniu z właściwymi służbami polskimi i państwa sąsiedniego.


Z poważaniem
DYREKTOR
Zarządu Granicznego
Komendy Głównej Straży Granicznej 
Płk SG Andrzej Popko

Sygnatariusze Forum Transportu Drogowego mając na uwadze zachowanie ciągłości dostaw towarów, wystosowali pismo do decydentów, w którym domagają się jak najszybszego odblokowania granic.

Opr. ZMPD/DWSK/PG