Wpływ wirusa COVID-19 na sytuację przewoźników w transporcie międzynarodowym, działania ZMPD związane z pandemią, a także sprawy organizacyjno-członkowskie były głównymi tematami wideokonferencji z udziałem przewodniczących regionów ZMPD, która odbyła się 23 kwietnia 2020 r. 

– Mimo bardzo trudnej sytuacji nadal robimy to, co do nas należy: dbamy o nasze interesy, nieustannie interweniując u rządzących – powiedział prezes ZMPD Jan Buczek, witając przewodniczących regionów i otwierając posiedzenie. 

Podkreślając wagę bieżącej i rzetelnej informacji poinformował zebranych o aktywności Zrzeszenia wiązanej z pandemią wirusa. – Wcześniej niż inni zaczęliśmy zdawać sobie sprawę z czyhającego niebezpieczeństwa i z tego, że możemy mieć jako branża poważne kłopoty. Kiedy tylko pojawiły się pierwsze symptomy zagrożenia, zwróciliśmy się do premiera Mateusza Morawieckiego z prośbą o spotkanie i rozmowę – powiedział prezes Buczek.
 

Wystąpienia, postulaty, pisma, webinaria, konferencje, briefingi, ankiety

Dyrektor Departamentu Transportu Piotr Mikiel zrelacjonował w skrócie dotychczasowy rozwój wydarzeń związany z pandemią, uwzględniając takie kwestie jak m.in. poważne utrudnienia na zamykanych granicach, ze szczególnym naciskiem na omówienie sytuacji na granicy bułgarsko-tureckiej, a także problemy z przedłużaniem ważności wiz i pozwoleń na pracę. Te wydarzenia wywołały reakcję ZMPD, na którą złożyła się cała gama działań w postaci m.in. licznych wystąpień do ministrów i premiera. – ZMPD była jedną z pierwszych organizacji, która wskazała premierowi Morawieckiemu skutki, jakie może przynieść rozwijająca się epidemia. Informacja na temat coraz większych trudności w realizowaniu przewozów pojawiła się trzy tygodnie przed wprowadzeniem pierwszych ograniczeń w naszym kraju – powiedział dyr. Mikiel. Zrzeszenie bardzo krytycznie odniosło się do przedstawionej przez rząd Tarczy Antykryzysowej, dając temu wyraz w oficjalnych wystąpieniach do odpowiedzialnych za jej treść ministrów, ogólnopolskiej akcji Tarcza nie wystarcza i podczas webinarium, a także przedstawiając swoje propozycje natychmiastowych zmian, które uratowałyby od bankructwa przynajmniej część firm transportowych. O ile propozycje Zrzeszenia i Forum Transportu Drogowego zyskały pełną akceptację wśród senatorów, o tyle podczas obrad sejmu wszystkie poprawki wniesione przez izbę wyższą parlamentu zostały hurtowo odrzucone. Jan Buczek zaapelował o punktowanie takiej postawy polityków z poszczególnych regionów Polski. 
 

Tarcza to durszlak

Przewodniczący regionów ostro wypowiadali się na temat rządowej pomocy dla przedsiębiorców, nazywając Tarczę Antykryzysową durszlakiem. – Tarcza to wielka parodia, nie znam przewoźnika, który dostałby chociaż złotówkę pomocy. Na pytanie o podatek od środków transportu słyszymy, że płatność może być przedłużona o miesiąc – powiedział przewodniczący Regionu Kujawsko-Pomorskiego Adam Jędrych. – Przedsiębiorcy zajmujący się przewozem mebli i samochodów leżą na łopatkach – powiedział z kolei przewodniczący Regionu Zachodnio-Pomorskiego Marcin Kobylarz. – Poza obietnicami nie ma żadnej realnej pomocy, odczują ją być może samozatrudnieni. Co prawda pojawiła się Tarcza Finansowa, która ma być uruchomiona po uzyskaniu zgody UE. Ale uzyskanie pomocy uzależnione będzie od utrzymania zatrudnienia przez 12 miesięcy. Kto dziś może coś takiego zagwarantować? – dodał Marcin Kobylarz, postulując wystąpienie o zwolnienie z opłat za korzystanie z autostrad. Na pytanie przewodniczącego Regionu Warmińsko-Mazurskiego Aleksandra Reischa o możliwość zniesienia podatku od środków transportu prezes Buczek odpowiedział, że mimo usilnych starań ZMPD nie uwzględniono postulatów Zrzeszenia. Przewodniczący Regionu Świętokrzyskiego Bonifacy Sornat narzekał na bardzo długotrwały proces decyzyjny w Urzędzie Wojewódzkim dotyczący uzyskania przedłużenia pozwolenia na pracę. – Trwa to nawet do 90 dni – powiedział Bonifacy Sornat. Adam Jędrych zauważył jednak, że to kwestia indywidualna, zależna od danego Urzędu Wojewódzkiego. – U nas z urzędu wszystkie zezwolenia są do końca pandemii automatycznie przedłużane – powiedział.

Dyr. Mikiel przypomniał także działania ZMPD na arenie międzynarodowej, związane z obecnością w Brukseli stałego przedstawiciela Zrzeszenia Margarety Przybyły, m.in. wystąpienie do komisarz ds. transportu Adiny Valean w sprawie ujednolicenia w państwach unijnych odstępstw dotyczących czasu jazdy kierowców oraz dramatycznej sytuacji na granicy bułgarsko-tureckiej. – Nie zapominamy też o Pakiecie Mobilności i Brexicie – powiedział dyr. Mikiel. Margareta Przybyła poinformowała o realizowanych przez nią działaniach w Brukseli, polegających m.in. na stałym kontakcie z europosłami, Komisją Europejską i przedstawicielami zrzeszeń z państw członkowskich oraz przedstawicielami IRU w celu ujednolicenia przepisów o czasie pracy kierowców i wydłużaniu ważności dokumentów oraz rozwiązania sytuacji związanej z przekraczaniem granicy tureckiej. 
 

Trzykrotny wzrost odwiedzających stronę ZMPD

W celu poznania opinii przewoźników, ZMPD przeprowadziło cykl ankiet dotyczących aktualnej sytuacji w transporcie. Doradca Zrzeszenia Sławomir Jeneralski omówił wyniki najnowszej ankiety dotyczącej oceny przez przedsiębiorców mechanizmów pomocy oferowanej przez rząd, prosząc jednocześnie przewodniczących regionów o pomoc w dystrybuowaniu wśród przewoźników z poszczególnych regionów informacji o ankiecie i mobilizowanie do jej wypełniania. – Im więcej będziemy mieli odpowiedzi, tym większą mamy wiarygodność naszych informacji regularnie przekazywanych decydentom – powiedział Sławomir Jeneralski. Poparł go prezes Buczek podkreślając, że argumenty przedstawicieli Zrzeszenia w rozmowach z rządzącymi opierają się w głównej mierze właśnie na opiniach przedsiębiorców. Wspomniał także o środkach przekazu ZMPD, za pomocą których do przedsiębiorców przekazywane są aktualne i niezbędne w czasie pandemii informacje. Wymienił w tym miejscu stronę internetową, facebook, newslettery. Dyrektor Departamentu Władz Statutowych, Strategii i Komunikacji, Rzecznik Prasowy ZMPD Anna Brzezińska-Rybicka w skondensowany sposób przedstawiła statystykę dotyczącą przekazywanych informacji. – Bardzo duży wzrost liczby osób wchodzących na stronę ZMPD i Facebooka w czasie pandemii wyraźnie pokazuje, że Zrzeszenie jest traktowane jako jedno z głównych źródeł pewnych i sprawdzonych informacji dotyczących przewozów międzynarodowych – powiedziała dyr. Anna Brzezińska-Rybicka.
 

Scenariusze pomocy dla przewoźników

Przechodząc do kwestii organizacyjnych, prezes Jan Buczek poinformował o dyskusji, jaka odbyła się wśród członków władz Zrzeszenia dotyczącej pomocy przewoźnikom dotkniętym pandemią. – Rozważaliśmy wiele scenariuszy i wariantów, skupiając się przede wszystkim na ewentualnym zakupie środków ochrony osobistej. Szybko zmieniająca się rzeczywistość, coraz większe nasycenie rynku tymi produktami, negatywne opinie kolegów, którzy rozpoczęli już tego typu pomoc, a przede wszystkim przepisy prawa, które wymagają zgody Zgromadzenia Ogólnego Delegatów na niezaplanowany wydatek spowodowały, że odłożyliśmy realizację tego pomysłu. Szukaliśmy alternatywnej formy pomocy i zdecydowaliśmy się na zawieszenie pobierania składki członkowskiej za rok 2020 r. do czasu przegłosowania tej uchwały przez ZOD, co spotkało się z pozytywnym odzewem członków – powiedział prezes Buczek. Pogratulował jednocześnie przewodniczącemu Regionu Kujawsko-Pomorskiego Adamowi Jędrychowi, pełniącemu także funkcję prezesa Kujawsko-Pomorskiego Stowarzyszenia Przewoźników Drogowych im. Dionizego Woźnego decyzji o zakupie specjalnej śluzy odkażającej, która w najbliższych dniach zostanie zamontowana przed szpitalem zakaźnym w Bydgoszczy.

Ożywioną dyskusję wywołał temat rosnących zatorów płatniczych. – Ich poziom jest niespotykany. Przyczyną kłopotów są najczęściej pseudopośrednicy, którzy nie rozliczają się z przewoźnikami. Dlatego rozwiązanie tego problemu będzie naszym zadaniem na najbliższy czas – powiedział prezes Buczek. Przewodniczący Regionu Lubuskiego Józef Słowikowski podkreślił, że w polskich przepisach prawnych nie ma odpowiednich zapisów, które w pełni chroniłyby przewoźników, np. dotyczących wyłudzenia usługi. Pojawiły się także opinie (m.in. Adama Jędrycha) mówiące o konieczności  wpisywania do CMR wysokości przewoźnego. – Jeśli będzie taki obowiązek, zniknie 90 proc. sporów – powiedział prezes Jędrych. Przewodniczący Rady Piotr Kopczyński zauważył, że niektóre przepisy konwencji nie przystają do dzisiejszych warunków wykonywania transportu międzynarodowego. – Problemem są „firmy krzaki”, dlatego należy zwracać baczną uwagę na podmioty, od których bierze się ładunki – powiedział Piotr Kopczyński. Zgodził się z nim m.in. przewodniczący Regionu Pomorskiego Tomasz Rejek. W jego opinii przewoźnicy powinni współpracować przede wszystkim ze spedytorami zrzeszonymi w Polskiej Izbie Spedycji i Logistyki. Przewodnicząca Regionu Podlaskiego Małgorzata Zdrodowska zaproponowała stworzenie listy nieuczciwych spedytorów, lecz ze względu na m.in. ryzyko procesów pomysł ten nie znalazł poparcia. W zamian Józef  Słowikowski zaproponował sprawdzanie spedytorów w KRS.
 

Przewoźnik musi szybko dostać należne mu pieniądze

Przewodnicząca Regionu Śląskiego Kornelia Lewandowska zwróciła uwagę na coraz dłuższe terminy płatności. – To wreszcie musi być uregulowane. Nie może być tak, że otrzymujemy zapłatę często po 200 dniach od wykonanej usługi – powiedziała Kornelia Lewandowska. W odpowiedzi,  także na uwagę Adama Jędrycha na temat bardzo duże zatorów płatniczych m.in. we Francji, Margareta Przybyła poinformowała, że postulat skrócenia czasu regulowania faktur pojawia się także na europejskiej agendzie i ZMPD jest aktywnym uczestnikiem dyskusji także i w tym zakresie.

Zastępca dyrektora Departamentu Transportu Joanna Popiołek poinformowała o sprzedaży karnetów TIR, a także o realizowanym wspólnie z IRU od lutego projekcie czasowego obniżenia ceny karnetu 6-woletowego do 99,90 zł w połączeniu z bezpłatną pre-deklaracją TIR-EPD na Białoruś, co spotkało się z dużym zainteresowaniem przewoźników. – Mimo pandemii przygotowujemy się na brexit, a jednym z elementów tych przygotowań jest wprowadzenie systemu T1/T2 – powiedziała Joanna Popiołek, przedstawiając najnowsze dane dotyczące liczby członków. Prezes Jan Buczek dziękując przewodniczącym regionów za aktywność mającą na celu terminowe opłacanie składek członkowskich poprosił o pomysły, jak jeszcze bardziej zwiększyć zainteresowanie przewoźników członkostwem w ZMPD.

Dyrektor Generalny ZMPD Wiesław Starostka przedstawił obecną organizację pracy biura, przebieg obsługi klientów, także w sieci POK. Wspomniał również o realizowaniu kolejnych etapów Informatyzacji ZMPD. Aleksander Reisch przypomniał natomiast o pracach dwóch zespołów – zajmującego się prawami i obowiązkami członków oraz zespołem zajmującym się statutem. Prezes Jan Buczek poinformował o zmianie terminu Zgromadzenia Ogólnego Delegatów z 28 maja na 30 września, warunkując jego organizację od rozwoju sytuacji w kraju, włącznie z pomysłem zdalnych obrad.