26 marca 2019 r. w ambasadzie Wielkiej Brytanii w Warszawie odbyło się spotkanie „Przygotowania do bezumownego wyjścia: handel z Wielką Brytanią przez Dover i Eurotunel”, w którym udział wzięli przedstawiciele brytyjskiej oraz polskiej administracji. Spotkanie przeznaczone było dla przedstawicieli biznesu, których ewentualny bezumowny Brexit może bezpośrednio dotyczyć.

Spotkanie otworzył zastępca ambasadora Jason Rheinberg, który po krótkim przedstawieniu dotychczasowych wydarzeń związanych z Brexitem zapewnił, że choć nikt – łącznie z rządem i parlamentem brytyjskim – nie chce bezumownego wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, to jednak nadal trzeba być przygotowanym na taki scenariusz. Stąd właśnie zorganizowane przez ambasadę spotkanie z brytyjskimi przedstawicielami służb celnych, sanitarnych i weterynaryjnych czy departamentu transportu.

Zastępca ambasadora podkreślając, że Wielka Brytania jest dla Polski poważnym partnerem handlowym przypominając, że polscy przewoźnicy realizują 23 proc. wszystkich przewozów do/z Wielkiej Brytanii. Ta sytuacja wymaga od polskiego producenta, a w przyszłości eksportera, a także przewoźnika, który będzie realizował tranzyt, odpowiedniego przygotowania. – Musimy mieć pewność, że ruch będzie bezproblemowy, łańcuchy dostaw utrzymane a dostawa „just in time” zapewniona – powiedział Jason Rheinberg.

Podczas spotkania poinformowano o stworzonej w Wielkiej Brytanii, a składającej się z przedstawicieli różnych służb zaangażowanych w kwestie przekraczania granicy „Border Delivery Group”. Zadaniem jej członków jest przygotowanie do ewentualnego bezumownego wyjścia z UE.

Przedstawicielka brytyjskiego cła przypomniała o konieczności zdobycia brytyjskiego numeru EORI. Co do zasady numer nadany w ramach systemu unijnego będzie w Wielkiej Brytanii akceptowany jeszcze przez sześć miesięcy, jednak ma go ostatecznie zastąpić numer brytyjski. Dlatego też każdy przyszły importer będzie musiał o ten numer wystąpić. Przewozy do/z Wielkiej Brytanii zostaną uregulowane przez konwencję o wspólnej procedurze tranzytowej lub system wewnętrzny brytyjski, którego formalna realizacja będzie należała do brytyjskiego importera. Jeszcze przed przybyciem towarów na granicę importer będzie przygotowywał uproszczoną deklarację przywozową i przekazywał jej numer przewoźnikowi wraz ze swoim numerem EORI. To pozwoli służbom celnym zidentyfikować transport i jego importera, który zobowiązany będzie do uregulowania należności przywozowych. Wielka Brytania przez sześć miesięcy nie będzie wymagała ani „entry summary declaration”, ani też „exit summary declaration”. Puste pojazdy będą przejeżdżały bez żadnych formalności.

Głos w dyskusji zabrała m.in. Joanna Popiołek, zastępca dyrektora Departamentu Transportu ZMPD, która zapytała, czy procedura TIR będzie mogła być stosowana w przewozach do/z Wielkiej Brytanii. Przedstawicielka brytyjskiego cła potwierdziła, że system TIR będzie operacyjny, jednak konieczne stanie się dopełnienie formalności, których nie będzie można dokonać bezpośrednio w porcie. Dlatego też taki transport zostanie odesłany do wyznaczonych oddziałów celnych w celu dopełnienia papierowych formalności. Lista oddziałów zostanie niedługo opublikowana na stronie brytyjskiego cła.
Kolejne wystąpienie dotyczyło importu żywych zwierząt oraz roślin. Przedstawicielka agencji DEFRA poinformowała, że wymagana będzie pre-notyfikacja takiego transportu na 24 godziny przed jego dotarciem na granicę. Co więcej – trasę takiego przejazdu trzeba odpowiednio zaplanować, aby można było przeprowadzić na granicy ewentualną kontrolę. Na początkowym etapie nie przewiduje się kontroli regularnych – władze brytyjskie uznają, że jeśli towary posiadają odpowiednie certyfikaty unijne, to spełniają także brytyjskie normy. Wszystkie certyfikaty dotyczące tych towarów muszą jednak znajdować się w pojeździe. W przypadku towarów z krajów trzecich, jeżeli dokonana została już kontrola w państwie unijnym, to będzie ona uznawana przez władze brytyjskie. Jeśli takiej kontroli nie było, będą te towary wymagały certyfikacji przez brytyjskie służby.

Przedstawicielka brytyjskiego departamentu transportu poinformowała, że transport będzie się odbywał bez systemu pozwoleń. Władze brytyjskie będą uznawać licencję unijną, unijne prawo jazdy, system czasu pracy i odpoczynku oparty na rozporządzeniu unijnym, również certyfikat kompetencji zawodowej nie będzie odrzucony. Władze brytyjskie nie zakażą kabotażu na ich terytorium. Jedyny problem, który jest w trakcie uzgodnień, to ubezpieczenie. Dziś Wielka Brytania jest w systemie zielonej karty i trwa dyskusja, czy w tym systemie pozostanie po Brexicie. W związku z tym należy na bieżąco śledzić informacje dotyczące tej kwestii, bądź też zapytać swojego ubezpieczyciela. Dla przewozów autobusowych również nie zajdą wielkie zmiany. W ramach przygotowań przeprowadzono dwie próby natężenia ruchu w Dover i Departament Transportu ocenia je pozytywnie.

Ostatnia prezentacja dotyczyła oznaczania produktów. Co do zasady Wielka Brytania zamierza uznawać towary spełniające wymogi unijne. Dystrybutor tych towarów stanie się jednak ich importerem, a zatem musi spełnić pewne dodatkowe wymagania, np. informacja o nim musi być umieszczona na produkcie. 

Druga część spotkania dotyczyła stanu przygotowań polskich władz na ewentualność bezumownego Brexitu. Krótkie prezentacje zaprezentowali przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Krajowej Administracji Skarbowej, Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Głównego Inspektoratu Weterynarii. Wszyscy wskazali, że przygotowania polskich służb do najgorszego rozwiązania trwają i wszystkie zainteresowane branże są w nie zaangażowane.    

Spotkanie w ambasadzie potwierdziło, że w przypadku bezumownego Brexitu przewoźnicy nie muszą co prawda martwić się o kwestie transportowe, jednak nie unikną problemów związanych z procedurami celnymi. Organizacja pracy w portach będzie zmieniona – utworzone zostaną odpowiednie strefy, na które kierowani będą przewoźnicy w zależności od statusu ich przygotowania do przekroczenia granicy. I tak, na zielony pas mogą zostać skierowane transporty bez żadnych braków formalnych, w tym z przygotowanym zgłoszeniem tranzytowym, na pas pomarańczowy przewoźnicy bez zgłoszenia tranzytowego, z koniecznością potwierdzenia procedury wywozu lub wytypowani do ewentualnej kontroli celnej czy sanitarnej/weterynaryjnej. Sprawna organizacja pracy w porcie zależeć będzie w dużym stopniu od dobrego przygotowania branży transportu międzynarodowego. 
 

Opr. ZMPD/DT/JP